راه های افزایش خلاقیت فردی و سازمانی
در این مقاله از رایانیتا می خواهیم به راه های افزایش خلاقیت فردی و سازمانی بپردازیم. در هر سازمانی با وجود خلاقیت پیشرفت اتفاق می افتد. خلاقیت فردی و سازمانی نیز به همین دلیل بسیار مهم است. یکی از اصلی ترین ویژگیهایی که سبب شده است تا انسان به امروز در هر زمینه و فعالیتی حتی در اختراعات و ابداعات پیشرفت کند خلاقیت و نوآوری است. انسان با بالا بردن خلاقیت میتواند خود را تواناتر کند. همچنین مسائل و مشکلات خود را حل نماید. از این رو خلاقیت را محور حرکت جهانی قرن حاضر میدانند.
تعریف خلاقیت
خلاقیت مفهومی است که تعریفهای آن در طول زمان تغییرات بسیاری کرده است. یعنی با گذشت زمان عوامل گوناگون باعث تغییر در ساختار این کلمه شده است. پژوهشگران مختلف تعاریف متعددی برای آن ارائه نمودهاند که بیشتر آنها در اصل مطلب با یکدیگر مشترک هستند. خلاقیت را می توان این گونه نیز بیان کرد که به تمامی روش های انجام یک کار به غیر از روش معمول نیز خلاقیت گفته می شود.
روش های افزایش خلاقیت
حالا که با تعریف کلی خلاقیت آشنا شدید و اهمیت آن را درک کردید بهتر به روش های افزایش خلاقیت بپردازیم. با انجام این روش ها در مدت زمان خیلی کم قطعا به نتایج فوق العاده ای دست پیدا خواهید کرد. پس با ما در ادامه مقاله راه های افزایش خلاقیت فردی و سازمانی همراه باشید.
۱) روش خلاقیت طوفان ذهنی
طوفان ذهنی یکی از روش های برگزاری جلسات و مشاوره هایی است که با هدف دست یابی به انبوهی از ایده ها برای حل مسائل مختلف می باشد. این روش در سال ۱۹۳۸ توسط الکس اساسبورن ابداع شد. جالب است بدانید که این کلمه در واژه نامه بین المللی وبستر تعریف جالبی دارد. در این واژه نامه آمده است که اجرای یک تکنیک گردهمایی که از طریق آن گروهی می کوشند راه حلی برای یک مسئله بخصوص یا انباشتن تمام ایده هایی که بطور خود به خود و درجا به وسیله اعضا ارائه می شود بیابند. مزیت طوفان گروهی این است که مشکلات سازمان توسط تجربه و خلاقیت افراددیگر حل می شود و از بین می رود.
۲) روش توهم خلاق
حتما برای شما هم پیش آمده است که در بسیاری از زمان ها آن چه را که فکر می کنید واقعیت است، در واقع توهمی بیش نیست. واقعیت ها با پنج حس انسان درک می شوند. دلیل این توهم این است که انسان چیزهایی را که با چشم می بیند. مغز آن را تفسیر می کند. همین امر باعث ایجاد توهم می شود. درست است که چشم می بیند، اما وظیفه ذهن چیز دیگری است.
کار ذهن مرتب کردن، دسته بندی کردن و قابل فهم کردن جرقه هایی است که پس از دیدن، مغز آن را ایجاد می کند. بنابراین تصاویری که در ذهن به وجود می آیند کپی مستقیم ورودی های ذهن که توسط چشم دریافت شده اند نیست. بلکه کدهای خلاصه ای از طریق شبکه عصبی مغز به ذهن می رسد، هستند.
مقصود و هدف این است که شما بتوانید با قدرت توهم در بعضی از زمان ها با خطاهای عمدی خود به نحوه ی دیگری برخورد کنید. همچنین به گونه ای دیگر به مسائل نگاه کنید تا اصل و واقعیت موضوع را متوجه شوید. این تلاش کردن باعث می شود تا مقدار کمی اطلاعات از شکافهای موجود در بافتهای عصبی شود. این اطلاعات به وسیله پیوند با اطلاعات قبلی، الگوی ذهنی جدیدی می سازند. همچنین ممکن است موضوع از الگوی ذهنی قبلی به الگوی دیگری انتقال یابد. این روش را می توان یکی از بهترین روش های افزایش خلاقیت سازمانی دانست.
۳) روش PMI
برای درک ارزش این روش می توان به این موضوع اشاره کرد که فرد را مجبور می سازد تا برای لحظات کوتاهی هم که شده است برخلاف قالب های ذهنی همیشگی خود فکر کند. با این روش فرد به مرور نسبت به قالب های ذهنی خود آگاه تر و مسلط تر شود. این امر سبب می شود فرد آمادگی ذهنی بیشتری برای خلاقیت پیدا کند. نام این تکنیک بر گرفته از حروف اول سه کلمه به معنی افزودن، کاستن و جالب می باشد.
این روش به این گونه است که ابتدا فرد توجهش را به نکات مثبت موضوع و سپس به نکات منفی و نهایتا به نکات جالب و تازه آن که نه مثبت است و نه منفی، معطوف می کند. در پایان نسبت به تهیه لیست نکات مثبت یا مزایای موضوع، لیست موانع، محدودیت ها و نکات منفی موضوع و لیست نکات جالب و تازه موضوع اقدام می کند.
یکی از مهم ترین کاربردهای این روش زمانی است که نسبت به یک قضیه اطمینان داریم نه مواردی که نسبت به آن شک و ابهام داریم. به عبارت دیگر هر چه نسبت به موضوعی بیشتر بدبین یا خوشبین باشیم استفاده از این تکنیک کارسازتر و اثر بخش تر خواهد بود. برای یافتن نکات جالب کافی است که جمله (( چقدر جالب می شود اگر ……)) را کامل کنیم. این روش نیز یکی دیگر از روش های پر استفاده برای افزایش خلاقیت سازمانی است.
تاکنون به اینکه هنگام استخدام نیروی جدید به چه مواردی باید توجه کنید، فکر کردید؟ تا نیرو های کار آمدی استخدام نمایید؟ جهت آشنایی با این کار پیشنهاد می کنیم حتما سری به مقاله زیر بزنید.
۴) روش DO IT
یکی دیگر از روش های راه های افزایش خلاقیت فردی و سازمانی روش DO IT است. نام این روش از حروف اول چهار کلمه ی Define (تعریف کردن)، Open (باز کردن)، Identify (شناسایی) و Transform ( تبدیل کردن) تشکیل شده است. این کلمات به این دلیل انتخاب شده اند که برای حل مشکل لازم است ابتدا موضوع و مسئله را دقیق تعریف و مشخص نمود. سپس ذهن را برای راه حل ها ی مختلف باز نگه داشته تا بهترین راه حل شناسایی و در نهایت آن را به عمل تبدیل کرد.
۵) روش SCAMPER
این روش کاربرد اصلی آن بر پایه ایده یابی فردی طراحی شده است. این روش برای استفاده در سازمان ها نیز می تواند بسیار مفید باشد. از اهداف اصلی این روش تمرکز بر روی قدرت تصور است. تا آن را در جهات و ابعاد مختلف و ضروری به حرکت درآورد. این تحریک به وسیله یک سری سوالات شکل می گیرد. این سوالات به گونه ای است که شخص در رابطه با مسئله مورد نظرش از خود سوال می کند و در نهایت با افزایش ایده ها، سبب افزایش کیفیت ایده ها می شود. واژه SCAMPER از ابتدای حروف واژه های سوال برانگیز گرفته شده که در دستیابی ایده های نو بسیار موثر است. به بررسی این کلمات می پردازیم:
- S بر گرفته از کلمه Substitution به معنی جانشین سازی است.
- C بر گرفته از کلمه Combine به معنی ترکیب کردن است.
- A بر گرفته از کلمه Adapt به معنی رفاه، سازگاری و تعدیل کردن است.
- M بر گرفته از کلمه Maginfy به معنی بزرگ سازی است.
- P بر گرفته از کلمه Put to other uses به معنی استفاده در سایر موارد است.
- E بر گرفته از کلمه Ellimination به معنی حذف کردن است.
- R بر گرفته از کلمه Reverse به معنی معکوس سازی است.
۶) روش تجزیه و تحلیل مورفولوژیک
روش تجزیه وتحلیل مورفولوژیک یا ریخت شناسانه که توسط فریتز زویکی ابداع شده است. فنی است که براساس آن پدیده مورد نظر از جهت ساختار کلی و ابعاد مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرارمی گیرد. برای این کار ابتدا سطوح و ابعاد مختلف موضوع را شناسایی و فهرست می کنیم. برای مثال اگر بخواهیم در مورد بازاریابی یک کالا راه های جدید و نوین بیابیم. ابتدا باید ابعاد مختلف کالا مثل شکل ظاهری، کاربردهای آن، وضعیت مشتریان و بازارکالا را مشخص کنیم. برای این که بتوان ابعاد یک موضوع و اجزای تشکیل شده آن را با یکدیگر مقایسه و مرتبط نمود. می توان ابعاد اصلی و اجزای آن ها را بر روی دایره ای متحد المرکز نوشته و با چرخاندن دایره های مختلف، ابعاد و اجزای آن ها را با هم مقایسه کرده و ارتباط آن ها را حدس زد.
همانطور که می دانید بهینه سازی سئو نقش بسیار مهمی در وب سایت شما دارد. در راه بهینه سازی بدون شک به افزونه های سئو نیازمند می شود. تا به کمک آن ها این مسیر دشوار لذت بخش شود. پیشنهاد می کنیم جهت آشنایی با بهترین افزونه های سئو مقاله زیر را حتما مطالعه نمایید.
موانع خلاقیت
حالا که روش های افزایش خلاقیت را برای شما همراهان عزیز بررسی کردیم بد نیست به موانعی که جلوی رشد خلاقیت را می گیرند نیز بپردازیم.
۱) ترس
بسیاری از افراد متخصص ترس را اولین مانع برای خلاقیت و نوآوری در سازمانها میدانند. ترس انواع مختلفی دارد که به آن ها اشاره خواهیم کرد. برای مثال ترس از شکست، ترس از مسخره شدن، ترس از تصمیمگیری، ترس از اشتباه کردن و…
ترس، فرد را از کشف راههای جدید بازمیدارد. ترس ذهنیت جستجوگری که در آن شکست قابل قبول بوده. به عنوان منبعی برای اطلاعات جدید و یادگیری پذیرفته میشود، را از بین میبرد. خلاقیت و نوآوری رابطهای مثبت با لذت و عشق دارد، در حالی که رابطهی آن با ترس، خشم و اضطراب منفی است.
۲) اعمال فشار برای نتایج فوری
اعمال فشار بیش از حد برای به دست آوردن نتایج فوری، به شکلی که انگار هیچ فردایی وجود ندارد. در این نگاه، خلاقیت و نوآوری از هیچ جایگاهی برخوردار نیستند،. مگر آن که به نیازها پاسخ داده و نتایجی کوتاهمدت تولید کنند. خلاقیت زمانی در افراد شکل میگیرد که با علاقه، اشتیاق و رضایت نسبت به کار انگیزه پیدا کرده باشند. وگرنه، خلاقیت دستور دادنی نیست. باید پذیرفت که نوآوری نیازمند زمان و فضایی آکنده از لذت و تفریح است.
۳) اعمال مسائل شخصی
توجه به مسائل شخصی یکی دیگر از موانع خلاقیت است. هر شخصی که وارد سازمانی میشود. با خود مسائل شخصی خود را به همراه میآورد. این مسئله اغلب موجب کمبود همکاری، بلندپروازیهای غیرواقعی شخصی و در بدترین شرایط، تخریب تلاشهای همکاران و تهمت زدن به اعتبار آن ها میشود. این مسائل ویرانگر و خطرناک هستند. چرا که انگیزهها و بلندپروازیهای شخصی در آن ها پنهان شده و فرد نمیتواند نگاهش به چیزهای مختلف را تغییر دهد. وی همه چیز را از فاصلهای بسیار نزدیک دیده و قادر نیست تصویری بزرگتر و فراتر از مسائل شخصی خود را ببیند.
سخن پایانی
امیدواریم از خواندن مقاله راه های افزایش خلاقیت فردی و سازمانی لذت برده باشید. فراموش نکنید علاوه بر روش های ذکر شده شما می توانید از روش های بسیار زیاد دیگری که حتی مربوط به خود شما هستند استفاده کنید. پس سعی کنید هرگز خود را محدود نکنید. شما همراهان عزیز با بیان نظرات و تجربیات ارزشمند خود موجب خوشحالی ما می شوید. شاد و موفق باشید!
درباره ایوب اخلج
تو کارم خیلی مصمم هستم و اگه بخوام کاریو انجام بدم همه تلاشمو میکنم تا در نهایت بهترین عملکرد رو داشته باشم، عاشق دنیای it هستم و هرچیزی که حس کنم میتونه برام مفید باشه رو شروع میکنم به یادگیری و همیشه خودم رو به روز نگه دارم و سعی میکنم به جای کلمه ی "نمیدونم" از کلمه ی "هنوز نمیدونم" استفاده کنم.
سایر نوشته های ایوب اخلج
دیدگاهتان را بنویسید